Literature

कवीन्द्रमानसाम्भोजनिवासभ्रमरीं नमः।
देवीं सहृदयानन्दशब्दमूर्तिं सरस्वतीं॥
(सोमदेवः)

श्रीरामायणभारतबृहत्कथानां कवीन्नमस्कुर्मः।
त्रिस्रोता इव सरसा सरस्वती स्फुरति यैर्भिन्ना॥
(गोवर्धनः)

Kirīṭa-pati Veṅkaṭācārya (18^th–19^th cen. CE) was a great scholar of several śāstras and was a champion of Viśiṣṭādvaita philosophy. He lived in Sura-pura, a province in Karnataka. It is said that he wore Viśiṣṭādvaita as a crown and was hence called ‘Kirīṭa-pati.’ Dvaita and Advaita were his sandals, it seems! As he walked through the streets, attendants would fan him from either side.

ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಯುದ್ಧವರ್ಣನೆಯಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಪನಾಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಯುದ್ಧದ ಬಗೆಗೆ ಅವನ ಅಭಿಮತ 

Lolla Lakṣmī-dhara (15^th–16^th cen. CE) was a scholar-poet in the court of Kṛṣṇa-deva-rāya. He is well-known as the author of Lakṣmī-dharā, arguably the best available commentary on Saundarya-laharī. The tenets of Śrī-vidyā are said to be extremely esoteric. They are to be learned through a Guru alone. Lakṣmī-dhara took a bold stand in his work by proclaiming, “I hereby declare myself as the Guru of all honest seekers of present and future!”[1]

Naiṣadhīya-carita is considered the touchstone of scholarly poetry. Śrī-harṣa (12^th cen. CE), its author, takes delight in proclaiming that he composed this work to ward off lesser mortals:

ग्रन्थग्रन्थिरिह क्वचित्क्वचिदपि न्यासि प्रयत्नान्मया

प्राज्ञम्मन्यमना हठेन पठिती मास्मिन् खलः खेलतु।

श्रद्धाराद्धगुरुश्लथीकृतदृढग्रन्थिः समास्वादय-

Footprints of Scholarly Temerity

ಆ ರಥದ ಸ್ವರೂಪದ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಓದಿದ ಮೇಲೆ ರಥ ಎಂದರೆ ಹೇಗಿರಬಹುದೆಂಬ ಬೃಹತ್ ಕಲ್ಪನೆ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಸುಳಿಯುತ್ತದೆ. 

ಅರಸ ಕೇಳೈಹತ್ತು ಸಾವಿರ-

ತುರಗನಿಕರದ ಲಳಿಯ ದಿವ್ಯಾಂ-

ಬರದ ಸಿಂಧದ ಸಾಲ ಸತ್ತಿಗೆಗಳ ಪತಾಕೆಗಳ |

ಖರರುಚಿಯ ಮಾರಾಂಕವೋ ಸುರ-

ಗಿರಿಯ ಸೋದರವೋ ಮೃಗಾಂಕನ

ಮರುದಲೆಯೊ ಮೇಣೆನಲು ರಥ ಹೊಳೆದುದಂಬರದಿ || (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ 7.12)

Cāṭu-kavitva

Introduction

Sanskrit is one of the most sophisticated languages in the world. A rubric of aesthetics that is universal in scope governs its poetry. Sanskrit has also evolved a highly language-specific scheme of analysis comprising poetic conventions, prosodic patterns, and grammatical nuances. Its employment and assessment of figures of sound and sense are unique.

ಕುಸುಮ ಕೋಮಲೆಯೆನಿಸಿದ್ದ ದ್ರೌಪದಿ, ಸೋದರರ ಬಗೆಗೆ ಅಮಿತ ಪ್ರೇಮವುಳ್ಳ, ಭೀಮ ಹಿಂದೆ ತಮಗಾದ ಒಂದೊಂದು ಅನ್ಯಾಯವನ್ನೂ, ಅಪಮಾನವನ್ನೂ ನೆನೆಯುತ್ತ ಭೀಭತ್ಸ ಎನಿಸುವಂತಹ ಕೃತ್ಯಕ್ಕೆಳಸಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಕಾಣುವುದನ್ನು ನೋಡಿವಾಗ, ಎಲ್ಲ ದ್ವೇಷ, ಸೇಡು, ಅಪಮಾನಗಳೂ, ಇಂತಹ ಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಾನ ಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಮಾನವನ ಮೂಲ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ.  ಪ್ರತಿಹಿಂಸೆಯಿಲ್ಲದೇ ಸೇಡಿಗೆ ಶಾಂತಿಯಿಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ.  ಭೀಮ ದ್ರೌಪದಿಯರಾಗಬಹುದು, ಅಗಾಮೆಮ್ನನ್ ನ (Agamemnon) ಪತ್ನಿ ಕ್ಲೈತಮ್ನೆಸ್ತ್ರಾ (Clytemnestra) ಆಗಬಹುದು, ಬ್ಯಾಂಡಿಟ್ ಕ್ವೀನ್ ಫೂಲನ್ ದೇವಿಯಾಗಬಹುದು.  ಈ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನಾಗರೀಕತೆಯಾಗಲೀ, ವಿದ್ಯೆಯಾಗಲೀ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾರದೆಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ.