The novel ‘Mandra’ by S. L. Bhyrappa which appeared in 2002 is unique in several respects. It is woven around music and musicians. It is not only a tour de force as novel-writing goes; it is in a class by itself because of the high degree of its sensitivity, multi-layered structure, richness of insight and extra-ordinary narrative skill. The work is a great deal more than mere story-telling; its portrayal of characters and its thematic intensity are of epic dimensions. The dialogues have a lyrical quality one seldom expects in a work of fiction. (More about this later).

Let us examine the qualities that the extempore delivery of dialogues on the stage should ideally possess. Adherence to śruti, though important, is not the only aspect that needs to be cared for. Pronunciation of every syllable should be accurate. Depending on the situation, appropriate words, syllables, and punctuations must be appropriately emphasized. Artistes should modulate their voice as per the emotion that needs to be expressed. In addition to these, pauses, accurate splitting of words, and silences at appropriate places also strengthen emotive expression.

ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸ

ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸದ ಇತಿಹಾಸವು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಾಚೀನ. ವಿಶೇಷತಃ ರಗಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು-ಎರಡು ಸಾಲುಗಳು ಯುಗ್ಮಕಗಳೆಂಬಂತೆ ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸದೊಡನೆ ಸೇರಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆದಿಪ್ರಾಸವಿದ್ದರೂ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸ ನಿಯತವಾಗಿ ಬರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತ-ಅಪಭ್ರಂಶಗಳ ಗೀತಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿಯೂ ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು.[1] ಇಲ್ಲಿ ಆದಿಪ್ರಾಸವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಮುಂದುವರಿಕೆಯನ್ನು ಹಿಂದೀ ಮೊದಲಾದ ಉತ್ತರಭಾರತದ ಭಾಷೆಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಪ್ರಾಸವು ರಗಳೆಗಳ ಮೂಲಕ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ಈ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ:

The Story of Kusumāyudha