ಕಾವ್ಯಪುರುಷೋತ್ಪತ್ತಿ — ಕಾವ್ಯದ ಹಿಂದಿನ ಕಥೆ
ಪ್ರವೇಶಿಕೆ
“ಪಾತುಂ ಶ್ರೋತ್ರರಸಾಯನಂ ರಚಯಿತುಂ ವಾಚಃ ಸತಾಂ ಸಮ್ಮತಾ
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಂ ಪರಮಾಮವಾಪ್ತುಮವಧಿಂ ಲಬ್ಧುಂ ರಸಸ್ರೋತಸಃ |
ಭೋಕ್ತುಂ ಸ್ವಾದುಫಲಂ ಚ ಜೀವಿತತರೋರ್ಯದ್ಯಸ್ತಿ ತೇ ಕೌತುಕಂ
ತದ್ಭ್ರಾತಃ ಶೃಣು ರಾಜಶೇಖರಕವೇಃ ಸೂಕ್ತೀಃ ಸುಧಾಸ್ಯಂದಿನೀಃ ||” (ಬಾಲರಾಮಾಯಣ, ೧.೧೫)
“ಕಿವಿಗೆ ಅಮೃತವಾಗಬಲ್ಲ ರಸಪಾಕದ ಆಸೆಯುಂಟೆ? ಸಜ್ಜನರು ತಲೆದೂಗಬಲ್ಲಂಥ ಕಾವ್ಯರಚನೆಯ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ತಿಳಿಯಬೇಕೆ? ಉತ್ಕೃಷ್ಟಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಗಳಿಸಬೇಕೆ? ರಸಸಾಗರದ ಸೀಮೆಯನ್ನು ಕಾಣಬೇಕಾಗಿದೆಯೆ? ಜೀವನತರುವಿನ ಮಧುರಫಲವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸಲಾಸೆಯಿದೆಯೆ? ಇದಾವ ಕುತೂಹಲವದ್ದರೂ ಸರಿ, ಸಖನೇ! ಸುಧೆಯನ್ನು ಸೂಸುವ ರಾಜಶೇಖರಕವಿಯ ಸೂಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕೇಳು!”

