Literature

Sandarbhasūkti - part 5

25. Antardīpikā-nyāya

This nyāya is concerned with the lamp in a house. In the light of the same lamp, someone reads, someone writes, some others do other work. Thus the same lamp is useful for a variety of things. Likewise if something has multifaceted application then this nyāya is used to describe that. In the other two nyāyas called dehalīdīpa-nyāya, kākākṣi-nyāya, a thing has two applications. The specialty here is that it has more.

ಸೀಸಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾನೆಟ್: ಪದ್ಯಶಿಲ್ಪವಿವೇಚನೆ - 5

ಎಲ್ಲಿಂದಲೋ ಒಲವು ಬಂದು ಮನಸನು ಹೊಗಲು

ಯಾರು ತಡೆಯುವರದರ ಪ್ರೇರಣೆಯನು

ಫಲವಿಹುದೆ, ನಲವಿಹುದೆ, ಒಲವು ಪಡಿಮೂಡಿಹುದೆ

ಎನ್ನುವಾಲೋಚನೆಯೆ ಜನಿಸದಂತೆ |

ಮರುಳಾಗಿ ಮೈಮರೆತು ದೂರದಿಂದಲೆ ತನ್ನ

ಪ್ರಿಯಜನಕೆ ಪ್ರೇಮವನು ಸಲಿಸಬಹುದು

ಸೀಸಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾನೆಟ್: ಪದ್ಯಶಿಲ್ಪವಿವೇಚನೆ - 4

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸೀಸಪದ್ಯದ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ

ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಾನೆಟ್ಟಿಗೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗಿ ಸೀಸಪದ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿದ ನವೋದಯದ ಕೆಲವೊಂದು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ಈ ಪದ್ಯಗಳು ನಿರಪವಾದವಾಗಿ ಮಾತ್ರಾಜಾತಿಯ ವರ್ಗದವು. ಇಲ್ಲಿಯ ಎತ್ತುಗೀತಿಗಳು ಆಟವೆಲದಿ ಮತ್ತು ತೇಟಗೀತಿ ಎಂಬ ಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗದೆ ಪಂಚಮಾತ್ರಾಚೌಪದಿಗಳೇ ಆಗಿರುವುದು ಗಮನಾರ್ಹ.

ತಾಮಸಾವೃತರಾಗಿ ನಿಜಜನರ್ ನಿದ್ರಿಸಿರ-

ಲವರನೆಳ್ಚರಿಸಿದಾ ಧೀರನಾರು?

ದೇಶೀಯರಾತ್ಮಗೌರವವ ಮರೆತಿರಲಂದು

Kathāmṛta - 125 - The Story of the Daśa-kumāra-carita

Apahāravarmā declared that the bag would fulfil people’s wishes only when everything that has been snatched away was returned to its owners.  He made sure that Kāmamañjarī gave back her belongings to her patrons. Dhanamitra complained to the king that his enchanted bag was stolen by someone and was given to Kāmamañjarī. She, in turn, transferred the blame to Arthapati and the king banished him from the kingdom.

Sandarbhasūkti - part 4

17. Asañjātavirodha-nyāya

Interpretation should happen in such a way that there is no room for inconsistencies. Even in treatises which are honest there might be statements which contradict each other. If that happens one of them should be slightly modified to remove such inconsistency. The important premise should drive the secondary premise in this case.

ಸೀಸಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾನೆಟ್: ಪದ್ಯಶಿಲ್ಪವಿವೇಚನೆ - 3

ರಾಕೇಂದುಬಿಂಬಮೈ ರವಿಬಿಂಬಮೈ ಯೊಪ್ಪ

ನೀರಜಾತೇಕ್ಷಣ ನೆಮ್ಮೊಗಂಬು

ಕಂದರ್ಪಕೇತುವೈ ಘನಧೂಮಕೇತುವೈ

ಯಲರು ಬೂಬೋಡಿಚೇಲಾಂಚಲಮ್ಮು |

ಭಾವಜು ಪರಿಧಿಯೈ ಪ್ರಳಯಾರ್ಕು ಪರಿಧಿಯೈ

ಮೆರಯುನಾಕೃಷ್ಟಮೈ ಮೊಲತ ಚಾಪ-

ಮಮೃತಪ್ರವಾಹಮೈ ಯನಲಸಂದೋಹಮೈ

ಸೀಸಪದ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾನೆಟ್: ಪದ್ಯಶಿಲ್ಪವಿವೇಚನೆ - 2

ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಸೀಸಪದ್ಯದ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ

ಸಾನೆಟ್ಟಿಗೆ ಸಂವಾದಿಯಾಗುವಂತೆ ಕಾಣುವ ಸೀಸಪದ್ಯದ ಈ ಗುಣ ನಮ್ಮವರ ರೂಪಣವೇನಲ್ಲ. ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಮುನ್ನವೇ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಆ ಬಂಧಕ್ಕೆ ಇಂಥ ಕಟ್ಟಡ ಒದಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ನನ್ನಯ, ತಿಕ್ಕನ ಮುಂತಾದ ಮಹಾಕವಿಗಳ ರಚನೆಗಳೇ ಸಾಕ್ಷಿ:

ಧರ್ಮತತ್ತ್ವಜ್ಞುಲು ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಂಬನಿ

ಯಧ್ಯಾತ್ಮವಿದುಲು ವೇದಾಂತಮನಿಯು

ನೀತಿವಿಚಕ್ಷಣುಲ್ ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರಂಬನಿ