Literature

ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ – ಮರುಓದು, ಅನಿಸಿಕೆ, ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (ಭಾಗ 12)

ಆ ರಥದ ಸ್ವರೂಪದ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಓದಿದ ಮೇಲೆ ರಥ ಎಂದರೆ ಹೇಗಿರಬಹುದೆಂಬ ಬೃಹತ್ ಕಲ್ಪನೆ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಸುಳಿಯುತ್ತದೆ. 

ಅರಸ ಕೇಳೈಹತ್ತು ಸಾವಿರ-

ತುರಗನಿಕರದ ಲಳಿಯ ದಿವ್ಯಾಂ-

ಬರದ ಸಿಂಧದ ಸಾಲ ಸತ್ತಿಗೆಗಳ ಪತಾಕೆಗಳ |

ಖರರುಚಿಯ ಮಾರಾಂಕವೋ ಸುರ-

ಗಿರಿಯ ಸೋದರವೋ ಮೃಗಾಂಕನ

ಮರುದಲೆಯೊ ಮೇಣೆನಲು ರಥ ಹೊಳೆದುದಂಬರದಿ || (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ 7.12)

Footprints of Scholarly Temerity in Sanskrit Literature - 1

Introduction

Sanskrit is one of the most sophisticated languages in the world. A rubric of aesthetics that is universal in scope governs its poetry. Sanskrit has also evolved a highly language-specific scheme of analysis comprising poetic conventions, prosodic patterns, and grammatical nuances. Its employment and assessment of figures of sound and sense are unique.

ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ – ಮರುಓದು, ಅನಿಸಿಕೆ, ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (ಭಾಗ 11)

ಕುಸುಮ ಕೋಮಲೆಯೆನಿಸಿದ್ದ ದ್ರೌಪದಿ, ಸೋದರರ ಬಗೆಗೆ ಅಮಿತ ಪ್ರೇಮವುಳ್ಳ, ಭೀಮ ಹಿಂದೆ ತಮಗಾದ ಒಂದೊಂದು ಅನ್ಯಾಯವನ್ನೂ, ಅಪಮಾನವನ್ನೂ ನೆನೆಯುತ್ತ ಭೀಭತ್ಸ ಎನಿಸುವಂತಹ ಕೃತ್ಯಕ್ಕೆಳಸಿ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಕಾಣುವುದನ್ನು ನೋಡಿವಾಗ, ಎಲ್ಲ ದ್ವೇಷ, ಸೇಡು, ಅಪಮಾನಗಳೂ, ಇಂತಹ ಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಾನ ಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಮಾನವನ ಮೂಲ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಸತ್ಯ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ.  ಪ್ರತಿಹಿಂಸೆಯಿಲ್ಲದೇ ಸೇಡಿಗೆ ಶಾಂತಿಯಿಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ.  ಭೀಮ ದ್ರೌಪದಿಯರಾಗಬಹುದು, ಅಗಾಮೆಮ್ನನ್ ನ (Agamemnon) ಪತ್ನಿ ಕ್ಲೈತಮ್ನೆಸ್ತ್ರಾ (Clytemnestra) ಆಗಬಹುದು, ಬ್ಯಾಂಡಿಟ್ ಕ್ವೀನ್ ಫೂಲನ್ ದೇವಿಯಾಗಬಹುದು.  ಈ ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನಾಗರೀಕತೆಯಾಗಲೀ, ವಿದ್ಯೆಯಾಗಲೀ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾರದೆಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ.

Around Samasyā-pūraṇa: Analysing Literary Creativity - 9

“Bamboo doesn’t bend. Sun is the real thief”:

जनश्रुतिं यदाहिरीनिवेदकोऽह्नि नान्नभा-

गिति प्रमार्ष्टुमागतः सभोजनो वनं प्रगे।

निधाय भाजनं नते तृणध्वजेऽलपत्ततो

न मस्करो नमस्करोत्यहस्करो हि तस्करः[1]

ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ – ಮರುಓದು, ಅನಿಸಿಕೆ, ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (ಭಾಗ 10)

ಅಂದು ರಾತ್ರಿ ದ್ರೌಪದಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಿ, ರಾತ್ರಿ ಕೀಚಕನ ಬಳಿಗೆ ಸೈರಂಧ್ರಿಯ ವೇಷತೊಟ್ಟು ವೈಯಾರವಾಗಿ ಬರುವ ಭೀಮನ ರೂಪು ಹೀಗಿತ್ತಂತೆ

ಉರಿವ ಮಾರಿಯ ಬೇಟದಾತನು

ತುರುಗಿದನು ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಮೊಗ್ಗೆಯ

ನಿರಿಕಿ ತಾ ಪೂಸಿದನು ಸಾದು ಜವಾಜಿ ಕತ್ತುರಿಯ |

ಮೆರೆವ ಗಂಡುಡಿಗೆಯ ರಚಿಸಿದ

ಸೆರಗಿನೊಯ್ಯರದಲಿ ಸುರಗಿಯ

ತಿರುಹುತಿರುಳೊಬ್ಬನೆ ನಿಜಾಲಯ ದಿಂದ ಹೊರವಂಟ || (ವಿರಾಟ ಪರ್ವ 3.81)

Around Samasyā-pūraṇa: Analysing Literary Creativity - 8

“A male horse gives birth to foals”:

जानेऽहं घनसलिलाकरस्य गर्भे

जीवालिः प्रविलसतीत्यनूह्यरीतिः।

तत्रैषाऽद्भुतघटनाऽपि सत्यमेव

ह्यश्वोसौ निजतनयान् स्वयं प्रसूते[1]

I know that the ocean is home to numerous intriguing creatures. In it, a surprising truth awaits: a seahorse gives birth to foals.

Around Samasyā-pūraṇa: Analysing Literary Creativity - 7

“Crescent moon appears on Śiva’s neck”:

उमानर्मविलासोद्यन्नखरक्षतहेतुना।

ग्रीवायामर्धचन्द्रोसौ चन्द्रचूडस्य दृश्यते[1]

Caught in throes of love, Umā adorned her husband with her nail-mark. It appears like the crescent moon on Śiva’s neck.

Around Samasyā-pūraṇa: Analysing Literary Creativity - 6

“Sun arose in the West and moon in East”:

“धातर्मेरुमहीध्रलङ्घनधिया विन्ध्याद्रिणा सर्वतो

व्याप्तं व्योमतलं दिवेति च निशेत्यस्तं प्रतीतिर्गता”।

दूतेनैवमभाषि “सत्यमुत नो” “सत्यं, गते वासरे

प्रातः पश्चिमपर्वते दिनमणिः पूर्वाचले चन्द्रमाः”[1]